Header afbeelding

Wooncoöperaties

Een wooncoöperatie is een autonome organisatie van personen die zich vrijwillig verenigen om hun woonbehoefte te behartigen, door middel van een onderneming waarvan ze samen eigenaar zijn en die ze democratisch controleren.  

Op deze pagina ontdek je dat wooncoop niet alleen is. Er bestaan vandaag in België nog andere wooncoöperaties, en ook ver buiten onze landsgrenzen bewezen ze al dat coöperatief wonen werkt.  

WOONCOöperaties in België

Heel wat Belgische architecten lieten zich inspireren door de Engelse stedenbouw en het Britse ‘garden cities model’ (zie foto Brusselse Tuinwijken, begin 20e eeuw).

 

Dit model kreeg echter ook veel kritiek van vooraanstaande architecten en stedenbouwkundigen omwille van de nefaste gevolgen van het Belgisch model dat sterk gericht was op individuele wooneigendom en op de speculatieve bouw in steden. Van bij het ontstaan werden wooncoöperaties in België gekenmerkt 

door een nauwe samenwerking met de overheid.  We zien het ontstaan van sociale verhuurkantoren, en een daling van het aantal nieuwe wooncoöperaties.  Bestaande wooncoöperaties werden omgevormd tot sociale huisvestingsmaatschappijen.

Recent zien we nu een nieuwe evolutie waarbij burgers zelf het initiatief nemen om zich coöperatief te organiseren rond wonen.

wooncoöperaties in Vlaanderen :

          • Collectief Goed – °2015 – Collectief Goed verwerft, renoveert en verhuurt leegstaande huizen, ten behoeve van grote gezinnen met een klein budget.
          • Oak Tree Projects – °2017 – Oak Tree huizen, telkens in cohousing projecten, waar mensen met een zorgvraag zelfstandig kunnen wonen. 
          • Absthof – °2017 – Het Abtshof is meer dan wonen alleen, het is samen (be)leven en ontwikkelen, een co-creatief vorm geven van een bruisende toekomst waarin ‘wij’ even belangrijk is als ‘ik’.
          • wooncoop – °2017

In Brussel gaat het voornamelijk om coöperaties binnen de sociale huisvestingssector.

In Wallonië vindt men slechts enkele kleinschalige projecten.

 

internationaal

Wereldwijd zijn wooncoöperaties erg geografisch verspreid. 

Coöperatief wonen kent een lange en geografisch diverse geschiedenis.  Babylonische documenten uit 434 v.Chr. leveren reeds bewijs van coöperatief wonen. De eerste recente case situeert zich in Rennes in 1720. Ten gevolge van een enorme brand ontstond een groot huisvestingstekort en een eerste wooncoöperatie werd opgericht.   Het is uiteindelijk in de laatste twee eeuwen dat het model zich juridisch en organisatorisch ontwikkelde en kon verspreiden als een antwoord op het woningtekort omwille van diverse crisissen waaronder de opkomende industrialisering, de vernieling tijdens de wereldoorlogen,..

Tijdens de financiële crisis van 2007-2008 bewees het model internationaal haar weerbaarheid.  We zagen een opschaling op de totale woonmarkt tot wel 4% in Zwitserland, 10% in Duitsland, 15% Noorwegen, 19% in Polen, 22% in Zweden, 43% in Egypte. (*Cooperative Housing International, 2019).LT-hefboom = betaalbaar, kwaliteitsvol en duurzaam wonen.  

Het model combineert de voordelen van kopen en huren, onttrekt grond en woning aan speculatie en stroomlijnt de synergie tussen burgers en overheden  om samen het recht op wonen te realiseren. 

wooncooperaties in het buitenland percentages overzicht-e1606575008388-768x533

zürich, het mekka van de wooncoöperaties

Zwitserse wooncoöperaties vormen een van de meest populaire referenties op het domein.  Het hoge aandeel van het model in de hoofdstad Zürich (20%, 40.000 wooneenheden), veelvuldig onderzoek naar Zwitserse cases en de acceleratie van de oprichting van nieuwe en diverse projecten en modellen in Zürich, verklaart deze fixatie.

Sinds de jaren ’90 ontstaan wooncoöperaties voor een brede middengroep, met stedelijke gronden in erfpacht.

Vandaag in Zürich:

  • meer dan 40.000 woningen
  • meer dan 10% van de bebouwde oppervlakte
  • bijna 20% van de woonmarkt van Zürich
  • 30% gebouwd op publieke grond
  • 70% gronden in bezit van de coöperaties
  • verspreiding over centrum en periferie
  • gemiddeld 23% goedkoper dan de private huurmarkt
  • lange wachtlijsten
  •  

Meer lezen ?